Pacjenci, którzy zaobserwują u siebie pogorszenie jakości widzenia, często umawiają się od razu na wizytę okulistyczną. W powszechnej świadomości znane są bowiem tylko dwie grupy specjalistów, zajmujących się narządem wzroku: lekarze okuliści oraz optycy. Warto wiedzieć, że od pewnego czasu w przychodniach okulistycznych i salonach optycznych można spotkać przedstawicieli jeszcze jednej specjalizacji. To optometria, czyli dziedzina zajmująca się badaniem procesu widzenia oraz zdolnością narządu wzroku do prawidłowej realizacji tej funkcji.

Czym zajmuje się optometria? Kim jest optometrysta?

Nazwa optometria wywodzi się z języka greckiego od słów „optos” – widziany oraz „metero” – mierzenie. Zgodnie z definicją, jest to nauka badająca zarówno sam proces widzenia, jak i utrzymanie wzroku w dobrej „kondycji” oraz (w razie nieprawidłowości) usprawnianie widzenia. Zadaniem optometrysty jest przeprowadzenie pomiarów, które wykażą, czy u danego pacjenta występują zaburzenia widzenia. Na podstawie wyników badań, specjalista dopasowuje następnie metody korekcji wzroku. Najczęściej są to odpowiednie dla danego pacjenta okulary (soczewki okularowe) bądź soczewki kontaktowe. Niektóre wady wzroku można korygować również poprzez ćwiczenia lub zmianę niewłaściwych nawyków – w takiej sytuacji optometrysta wyda odpowiednie zalecenia oraz nauczy pacjenta, w jaki sposób należy wykonywać każde z ćwiczeń.

Jak wygląda wizyta u optometrysty?

Konsultacja optometryczna polega na stwierdzeniu, czy u pacjenta występuje pogorszenie wzroku, a także jaka jest jego przyczyna. Podczas badań specjalista posługuje się szeregiem urządzeń, wśród których do najpopularniejszych należy foropter, wyposażony w dodatkowe soczewki czy filtry i pozwalający na określenie, z jakiego rodzaju wadą wzroku zmaga się pacjent. Oprócz tego w gabinecie znajdują się również inne przyrządy, takie jak refraktometry – służące do analizowania sposobu, w jaki w oku tworzony jest obraz, czy też oftalmometry i oftalmoskopy, przeznaczone odpowiednio do pomiaru krzywizny rogówki oraz badania dna oka. Nowoczesne gabinety wyposażone są ponadto m.in. w biomikroskopy, umożliwiające precyzyjną ocenę struktur przedniego odcinka oka. W ramach badania optometrysta posługuje się także pomocami takimi, jak tablice.

Kiedy udać się do optometrysty?

Optometria zajmuje się diagnozowaniem oraz korektą wad wzroku, takich jak astygmatyzm (związany ze zniekształceniem rogówki oka), dalekowzroczność (nieostre widzenie wynikające ze skupienia promieni świetlnych poza siatkówką) oraz krótkowzroczność (w przypadku której przyczyną pogorszenia widzenia jest skupienie promieni świetlnych zbyt wcześnie – przed siatkówką). Oznacza to, że do optometrysty należy udać się w przypadku pogorszenia ostrości widzenia, problemów z postrzeganiem obiektów znajdujących się daleko (lub blisko), czy też trudności z odczytaniem np. niewielkiego druku. Zmiany te mogą mieć różne przyczyny, w tym również warunkowane trybem życia oraz nawykami pacjenta, ale także wiekiem. Jeśli jednak optometrysta wykryje sygnały wskazujące na poważniejsze schorzenia narządu wzroku, zaleci kontakt z okulistą.

Czym optometria różni się od okulistyki?

Podkreślmy raz jeszcze, że optometria, jako osobna dziedzina wiedzy, specjalizuje się w całościowym badaniu procesów widzenia – w tym ustalaniu przyczyn, dla których jakość widzenia u danego pacjenta mogła ulec pogorszeniu. Optometrysta zajmuje się diagnozowaniem wad wzroku oraz ich korekcją (zarówno poprzez dobór odpowiednich szkieł korygujących, jak i poprzez ćwiczenia). Ma on do odegrania również ogromną rolę w wykształceniu u pacjentów dobrych nawyków w zakresie dbania o wzrok – co okazuje się niezmiernie istotne zwłaszcza współcześnie, gdy tak wiele osób korzysta intensywnie z telewizji, komputerów czy urządzeń mobilnych. Warto udać się do optometrysty również w celu dobrania soczewek kontaktowych (koniecznie powinien zająć się tym specjalista!) oraz nauczenia się poprawnej aplikacji, zdejmowania i pielęgnacji soczewek. Okulistyka natomiast jest dziedziną znacznie szerszą, niż optometria. Obejmuje ona bowiem nie tylko diagnozowanie poważniejszych nieprawidłowości w procesie widzenia, ale przede wszystkim diagnozowanie i leczenie schorzeń oczu oraz schorzeń innych układów i narządów (np. mózgu lub układu krążenia), którym towarzyszą objawy ze strony narządu wzroku.