Choroba cukrzycowa oczu

W języku medycznym cukrzyca w oczach to „retinopatia cukrzycowa”. Zwykle takie rozpoznanie stawia okulista, kiedy kieruje pacjenta na leczenie. Najczęściej leczeniem cukrzycy w oczach zajmują się okuliści specjalizujący się w leczeniu chorób siatkówki.

 

 

Czy cukrzyca pojawia się w oczach u każdej osoby chorej na cukrzycę?

Niestety tak. Czas pojawienia się cukrzycy w oczach zależy od tego ile lat trwa cukrzyca i czy poziomy cukru u danej osoby były bardzo duże. Zwykle pierwsze objawy można znaleźć w oczach już po 5 latach od zachorowania na cukrzycę. Początkowe zmiany zwykle nie dają pogorszenia widzenia. Jednak gdy retinopatia cukrzycowa trwa 15–20 lat, zmiany w oczach występują zwykle u każdego i są nasilone. Takie zmiany zagrażają widzeniu.

Jakie mogą być zmiany w oczach wywołane cukrzycą?

Retinopatia cukrzycowa wywołuje różne zmiany w oczach. Na początku zwykle pojawiają się objawy suchego oka (pieczenie, szczypanie oczu). Mogą rozwijać się często gradówki lub jęczmienie, ponieważ wysoki cukier we krwi sprzyja zakażeniom. U osób chorych na cukrzycę okresowo występują pogorszenia widzenia, wtedy gdy cukier we krwi jest za duży albo za mały. Wcześniej u tych osób pojawia się też zaćma, czyli zmętnienie soczewki, które musi być operowane. Gdy cukrzyca trwa długo na dnie oka – czyli głęboko tam, gdzie powstaje obraz w oku – pojawiają się wylewy. Jak jest ich mało nie są groźne. Jeżeli na tym etapie zmiany cukrzycowe nie będą leczone rozwija się spuchnięcie centralnej części siatkówki. Stan taki nazywa się makulopatią cukrzycową. Widzenie wtedy pogarsza się. Im dłużej stan ten trwa tym bardziej pogarsza się widzenie.

 

 

Zmiany najbardziej zaawansowane pojawiają się zwykle po 15–20 latach źle leczonej cukrzycy. Oko tworzy wtedy nowe naczynia, bo chce poprawić sobie ukrwienie. Ale takie naczynia nie są prawidłowe i powodują tylko problemy. Jednym z nich jest wylew krwi do środka do oka. Oko z naczyniami trzeba laserować, w przeciwnym razie straci widzenie. W wyniku rozrostu naczyń w środku, w oku może dojść również do jaskry tak zwanej neowaskularnej. Oko wtedy przestaje widzieć w ogóle i bardzo boli.

Co zrobić żeby ograniczyć zmiany cukrzycowe w oczach?

Aby ograniczyć pojawienie się zmian cukrzycowych w oczach najlepiej jest nie mieć cukrzycy! Nie jest to możliwe w przypadku cukrzycy typu I. W cukrzycy typu II, która praktycznie w 100% zależna jest od stylu życia, możliwe jest wyleczenie całkowite, ale tylko pod warunkiem zmiany sposobu życia (dieta, redukcja masy ciała, sport). Większość pacjentów nie jest jednak w stanie zmienić sposobu życia. W związku z tym wymagają leczenia okulistycznego.

Aby zmiany cukrzycowe w oczach były jak najmniejsze należy postarać się aby poziom cukru był stabilny i nie wyższy niż 150mg %. Ciśnienie tętnicze nie może być skaczące. Unormowany musi być poziom cholesterolu i trójglicerydów.

Dlaczego zmiany wywołane cukrzycą w oczach są tak niebezpieczne?

Przede wszystkim dlatego, że nie bolą i postępują najpierw powoli. Ponieważ choroba w oczach nie boli, pacjent nie ma świadomości tego, że choruje. Nawet jeżeli leczy się u lekarza internisty, czy rodzinnego, nie zawsze jest informowany o tym, że musi badać oczy. Pacjent sam z siebie rzadko chodzi na kontrole do okulisty, jeżeli nie ma dolegliwości. Jeżeli z leczeniem czeka się zbyt długo nie ma możliwości cofnięcia zmian i wyleczenia oczu w 100%.

Kiedy przyjść na kontrolę do okulisty?

Jeżeli pacjent ma cukrzycę to obowiązuje go kontrola oczu u okulisty przynajmniej raz w roku. Nawet jeżeli lekarz diabetolog czy lekarz rodzinny nie przypomni o kontroli u okulisty należy pójść na kontrolę i zbadać oczy, najlepiej u okulisty specjalizującego się w chorobach siatkówki.

Jak leczyć cukrzycę w oczach?

Przede wszystkim należy leczyć samą cukrzycę. Bez unormowania poziomu cukru, cholesterolu, trójglicerydów i ciśnienia tętniczego nie ma mowy o wyleczeniu oczu i wszystkie wysiłki spełzną na niczym a widzenie będzie się pogarszać. Dlatego bez współpracy dobrego diabetologa i dobrego okulisty nie można leczyć cukrzycy w oczach. Leczenie musi być wspólne: okulisty i lekarza leczącego cukrzycę.

Jakie badania diagnostyczne powinno się wykonać w cukrzycy w oczach?

Zawsze należy wykonać podstawowe badanie okulistyczne oraz badanie po rozszerzeniu źrenic. Aby dokładniej ocenić rodzaj zmian cukrzycowych na dnie oka potrzebna jest często angiografia fluoresceinowa – czyli badanie, które polega na podaniu kontrastu do żyły i robieniu serii zdjęć oka, tak aby znaleźć uszkodzone cukrzycą miejsca. Miejsca te potem laseruje się.

Kolejnym badaniem jest tomografia siatkówki czyli OCT, które pokazuje czy siatkówka w plamce jest spuchnięta czy nie.

Metody leczenia

Jakie metody stosuje się w leczeniu retinopatii cukrzycowej?

Narzędzia leczenia cukrzycy w oczach to:

• laser konwencjonalny,
• laser mikropulsowy,
• zastrzyki z różnych leków,
• oraz operacja – witrektomia.

W zależności od tego, jaki jest stan oka, okulista dobiera sposób leczenia. Dlatego tak ważne jest, aby leczyć się w ośrodku, który dysponuje możliwością zastosowania wszystkich technik. Najlepsze wyniki uzyskuje się zawsze mieszając te techniki ze sobą.

Jak leczy się cukrzycowy obrzęk plamki?

Cukrzycowy obrzęk plamki najczęściej leczy się zastrzykami ze specjalnych leków. Zastrzyki te podawane są do środka do oka. Najpopularniejsze są leki anty-VEGF: AVASTIN, LUCENTIS i EYLEA. Mają one jedna podstawową wadę. Muszą być podawane systematycznie, najczęściej co miesiąc do obu oczu. Ponieważ w Polsce brak jest programu lekowego refundowanego przez NFZ dedykowanego dla pacjentów z cukrzycą, leki te często podawane muszą być komercyjnie.

W cukrzycy bardzo skuteczne są leki strydowe podawane do oka. Mają one tę przewagę, że starczają na 4 do 6 miesięcy i nie trzeba powtarzać zastrzyków często.

Najlepszym jednak sposobem leczenia jest połączenie lasera i zastrzyków. Leczenie takie pozwala zredukować ilość zastrzyków do minimum. Pacjent ponosi mniejsze koszty leczenia i nie musi mieć tak częstych wizyt.

 

Ile zastrzyków trzeba wziąć?

Nie ma takiej ustalonej ilości. Zastrzyki z leków anty-VEGF działają 4 tygodnie, więc po 4 tygodniach oko nie jest już leczone. Niekiedy udaje się podawać leki co 2–3 miesiące, ale musi to być indywidualnie dobrane do pacjenta. Jedynie leki sterydowe takie jak OZURDEX, TRIAMCYNOLON działają dłużej w oku, od 4 do 6 miesięcy.

Co to są mikropulsy i kiedy się je stosuje?

Mikropulsy inaczej laser mikropulsowy to najnowsze osiągnięcie nauki i techniki w laseroterapii. Używa się tego sposobu do leczenia obrzęku plamki.

Laser mikropulsowy to bardzo delikatne bodźce stosowane na siatkówkę, tak aby pobudzić komórki siatkówki, żeby zwalczały same obrzęk. Dobrze jest połączyć stosowanie leków anty-VEGF i mikropulsów. Po zastosowaniu lasera mikropulsowego można liczyć na poprawę wzroku.

Jak działa laser?

Laser konwencjonalny działa w ten sposób, że powoduje niszczenie siatkówki. Dlatego można go zastosować tylko tam, gdzie jest to bezpieczne i w takiej ilości, jaka jest bezpieczna. Ważne jest również jaki typ lasera jest używany i jakie doświadczenie ma osoba przeprowadzająca zabieg.

Czy wylew do oka na prawdę trzeba operować? Nie można poczekać?

Wylew krwi do oka zawsze jest poważnym stanem. Wylew w cukrzycy najczęściej znaczy tyle, że w oku powstały nieprawidłowe naczynia, czyli choroba jest bardzo zaawansowana. Jeżeli po 6 tygodniach wylew się nie wchłania i nie ma znacznej poprawy widzenia, należy wykonać witrektomię. Strach przed witrektomią bierze się chyba stąd, że okuliści w Poradniach Rejonowych nie mają często do czynienia z tą procedurą.

Podczas zabiegu nie tylko usuwa się krew z oka i uzyskuje szybką poprawę widzenia. Można też wykonać wszystkie dodatkowe zabiegi jak laser, podanie leku itd. W związku z tym, zamiast nic nie widzieć miesiącami i ryzykować utratę widzenia na zawsze, można zrobić jeden zabieg, po którym szanse na zachowanie widzenia są znacznie większe.

 

 

Obejrzyj film

Cennik: laserowe zabiegi na siatkówce

Możliwość rozbicia ceny usługi na dogodne raty! Więcej

Cennik: iniekcje do gałki ocznej

Możliwość rozbicia ceny usługi na dogodne raty! Więcej

Cennik: witrektomia

Możliwość rozbicia ceny usługi na dogodne raty! Więcej