Degeneracja plamki związana z wiekiem (AMD)

AMD, od angielskiej nazwy „Age-related Macular Degeneration”, to degeneracja plamki żółtej związana z wiekiem. Mówiąc prościej, to postępujące z wiekiem uszkodzenie najważniejszego obszaru oka, tzw. plamki żółtej. Choroba ta może występować w dwóch postaciach – jako AMD suche i AMD mokre, inaczej wysiękowe. Głównym czynnikiem ryzyka rozwoju AMD jest wiek.

AMD Choroba i diagnostyka

Co to jest plamka żółta?

Plamka (plamka żółta) to nie jest choroba. To nazwa części ciała, jak noga, ucho, palec. Plamka to środkowa część siatkówki oka, która odpowiada za precyzyjne widzenie małych przedmiotów.

Jakie są objawy AMD?

AMD zawsze powoduje pogorszenie widzenia. Pierwszym objawem choroby są odczuwalne kłopoty z czytaniem. Litery mogą skakać, wykrzywiać się, można odnieść wrażenie, że nie widać środka wyrazu. Innymi objawami AMD może też być słabsze rozróżnianie kolorów czy nieprawidłowe widzenie linii prostych (tzw. falowanie linii).

Jakie są przyczyny AMD?

AMD nazywana jest chorobą starzenia się oka. Głównym czynnikiem ryzyka wystąpienia degeneracji plamki żółtej jest wiek. Ważne są również skłonności genetyczne do tej choroby, na co jednak nie mamy wpływu. Na rozwój choroby ma również wpływ m.in. palenie tytoniu, cukrzyca, otyłość czy nadciśnienie tętnicze.

Upraszczając można powiedzieć, że przyczyną powstania AMD jest złe krążenie w oku. Jeśli oko jest niedokrwione, zaczyna się proces obumierania komórek nerwowych i rozwija się suche AMD. W przypadku, gdy w niedokrwionym oku powstaje błona podsiatkówkowa (czyli błona utworzona przez nieprawidłowo rosnące naczynia krwionośne) mówimy o mokrym AMD.

Co to jest suche AMD?

Suche AMD to zanik komórek nerwowych, odpowiedzialnych za widzenie w oku. Na dnie oka pojawiają się wówczas białe plamki. Są to obszary zaniku tkanki nerwowej. Mogą pojawić się też druzy – nierozpuszczalne złogi „śmieci metabolicznych”.

Co to jest wysiękowe AMD?

AMD wysiękowe, czyli mokre, występuje znacznie rzadziej, ale może mieć dużo bardziej dynamiczny przebieg. Czasem postęp choroby jest tak szybki, że dochodzi do utraty widzenia w ciągu kilku dni. W wysiękowym AMD pod centralną częścią siatkówki rośnie błona podsiatkówkowa, która niszczy komórki odpowiedzialne za widzenie i powoduje, że pod siatkówką zbiera się płyn.

Jedynym sposobem leczenia tej odmiany AMD jest przyjmowanie leków anty-VEGF w postaci zastrzyków.

Czy suche AMD może przemienić się w mokre AMD?

Suche AMD może, ale nie musi, przekształcić się w wysiękowe AMD. Jednak zawsze istnieje taka obawa, a co gorsza – może być to proces dość nagły. Dlatego w przypadku suchego AMD trzeba koniecznie kontrolować stan oka.

Jak rozpoznać AMD?

AMD, zarówno suche, jak i mokre, zawsze powoduje pogorszenie widzenia – zwykle w różnym tempie. Do postawienia prawidłowej diagnozy niezbędna jest wizyta u okulisty i wykonanie badania OCT, czyli tomografii siatkówki. Ważne jest, aby pacjent także samodzielnie sprawdzał widzenie każdym okiem oddzielnie. Bardzo dobrym narzędziem do tego jest test Amslera.

Jak często badać oczy w przypadku AMD lub podejrzenia AMD?

Badania należy wykonywać regularnie, najlepiej co 2–3 miesiące. Czasem jednak lekarz zaleca wykonywanie badań częściej. Należy pamiętać, że AMD – zarówno suche jak i mokre – wymaga stałego kontrolowania do końca życia pacjenta.

Jakie badania diagnostyczne są konieczne w przypadku AMD?

W przypadku AMD – podejrzenia pojawienia się choroby, czy już w stadium leczenia – najważniejszym badaniem jest tomografia siatkówki, czyli OCT. Samo badanie okulistyczne, bez wykonania tomografii siatkówki, jest mało dokładne.

Badanie OCT należy przeprowadzać często, ponieważ jego ważność jest bardzo krótka – właściwie tylko w momencie, w którym zostało wykonane i krótko po tym czasie. Już po kilku miesiącach otrzymany wynik uważany jest za nieaktualny i nie daje podstaw do prowadzenia leczenia.

Badanie OCT jest bezpiecznym i bezbolesnym badaniem. Trwa kilka minut i nie trzeba się do niego wcześniej przygotowywać. Na ogół wykonuje się je bez wpuszczania kropli. Jest to badanie nieinwazyjne, precyzyjne, bezkontaktowe. Można je powtarzać wielokrotnie.

Kolejnym pomocnym badaniem jest angiografia fluoresceinowa (AF). Polega ona na podaniu dożylnie kontrastu (barwnika zwanego fluoresceiną) i wykonaniu serii zdjęć, aby sprawdzić, jak barwnik gromadzi się w siatkówce. Jest to badanie obciążające pacjenta, dlatego robi się je tylko w szczególnych przypadkach w celu rozwiania ostatnich wątpliwości. Zwykle samo badanie OCT wystarcza do postawienia diagnozy.

AMD Leczenie

Jak przebiega podanie zastrzyku?

Przed podaniem zastrzyku oko jest znieczulane kroplami lub żelem (w zależności od preferencji chirurga i pacjenta) oraz odkażane, aby podczas zabiegu nie wprowadzić do oka bakterii. Następnie wykonywany jest zastrzyk (iniekcja), którą chirurg wykonuje w bezpiecznym miejscu tak, aby nie uszkodzić żadnych struktur oka.

Czy iniekcje do oka są bezpieczne?

Zastrzyki podawane do oka są bezpiecznymi zabiegami. W naszej Klinice wykonywane są przez doświadczonego chirurga okulistę.

Czy zastrzyki do oka są bolesne?

Zastrzyki są całkowicie bezbolesne, gdyż wykonuje się je w znieczuleniu miejscowym. Jednak część pacjentów na samą myśl o iniekcji może się bardzo denerwować. W takim przypadku warto przed zabiegiem przyjąć lek uspokajający.

Czy po iniekcji widzi się normalnie?

Po zastrzyku widzenie zawsze jest przejściowo pogorszone z uwagi na sam zabieg, odkażanie oka i działanie kropli rozszerzających źrenicę. Stan ten mija jednak po kilku godzinach. Niektórzy pacjenci mogą także widzieć czarne kuleczki lub plamki. Objawy te przechodzą po jednym dniu i są całkowicie niegroźne.

W dniu, w którym był wykonywany zabieg, nie należy planować ważnych zajęć, gdyż nie wiadomo, jak pacjent będzie się czuł. Pacjenci przyzwyczajeni do zastrzyków wiedzą zwykle, na ile widzenie po iniekcji pozwala im podejmować codzienne czynności.

Czy są jakieś przeciwskazania do wykonania iniekcji?

Głównym przeciwwskazaniem jest zakażenie bakteryjne powierzchni oka. Istnieje wtedy ryzyko wprowadzenia zakażenia do środka oka, co może być niebezpieczne. Niektórzy lekarze uważają, że nie należy podawać zastrzyków krótko po udarze czy zawale mięśnia sercowego i sugerują odsunięcie zabiegu w czasie na ok. 6 miesięcy. Rzeczywiście, taka decyzja jest bardzo trudna, ponieważ odsunięcie leczenia wysiękowego AMD o pół roku może spowodować nieodwracalne zmiany w oku i utratę widzenia.

Jeśli pacjent leczony jest lekami przeciwkrzepliwymi, to ryzyko powikłań związanych z zawałem czy udarem jest minimalne.

Jak dbać o oko po zastrzyku?

Oko po zastrzyku nie wymaga specjalnej pielęgnacji. Należy uważać jedynie, aby nie wprowadzić do niego zakażenia.

Jak się przygotować do zastrzyku?

Podanie zastrzyku nie wymaga żadnych specjalnych przygotowań. W dniu iniekcji należy wykonać zwykłe zabiegi pielęgnacyjne, zjeść śniadanie i przyjąć swoje stałe leki.

Czy przed zastrzykiem należy odstawić leki rozrzedzające krew?

W naszej Klinice nie wymagamy zmiany sposobu przyjmowanych leków rozrzedzających krew.

AMD Profilaktyka

Oczy stanowią integralną część naszego organizmu. Jeżeli organizm jest chory – chorują również oczy. Zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem (AMD) pojawia się najczęściej u osób po 55 roku życia, a wpływ na pojawienie się tej choroby mają wiek, geny oraz prowadzony styl życia.

 

Czas życia człowieka systematycznie się wydłuża, starzenie się organizmu jest procesem fizjologicznym i od nas niezależnym. Mamy za to wpływ na to, jak będziemy się starzeć.

Nie kontrolujemy genów, które dostaliśmy od naszych rodziców. Geny sprawiają, że możemy mieć skłonność do jakiejś choroby. Czy jednak zachorujemy na tę chorobę zależy dodatkowo od naszego stylu życia. Mamy zatem ogromny wpływ na choroby, na które zapadamy. Prowadząc zdrowy styl życia możemy zahamować chorobę, opóźnić ją, albo znacznie ograniczyć jej intensywność.

Zachowanie zdrowego stylu życia jest najtrudniejszą rzeczą do zrobienia i wymaga wysiłku. Dlatego tak łatwo wierzymy w magiczne suplementy diety, odchudzające proszki i cudowne mikstury, ponieważ mozolna walka z „samym sobą” i z własnymi słabościami jest bardzo trudna.

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia AMD należy:

• nie palić tytoniu
• regulować ciśnienie tętnicze krwi
• dbać o stabilny poziom cukru (leczyć cukrzycę)
• dbać o prawidłowy poziom cholesterolu i trójglicerydów
• zachować prawidłową masę ciała
• prowadzić aktywny tryb życia dostosowany do własnych możliwości
• prawidłowo odżywiać się lub stosować zaleconą przez lekarza dietę.

Dieta dla oczu

Ludzkie oko zużywa substancje, których organizm ludzki nie potrafi sobie sam wytwarzać. W związku z tym muszą one być dostarczone z zewnątrz. Rolą tych substancji jest udział w procesie widzenia (bez nich oko nie widzi) oraz pomoc w oczyszczaniu oka.

Najważniejszymi dla oka substancjami są:

• luteina
• zeaksantyna
• kwasy omega-3
• witaminy A, E, C

Czy luteina i zeaksantyna leczą AMD?

Luteina i zeaksantyna to dwa związki chemiczne najważniejsze dla siatkówki oka. Ani luteina, ani zeaksantyna nie są wytwarzane w organizmie człowieka, dlatego trzeba je dostarczać z pożywieniem. Najbogatszym źródłem są m.in. jarmuż, szpinak, natka pietruszki, żółtka jaj. Substancje te jednak nie leczą AMD, ale wspomagają funkcjonowanie oczu. Można je przyjmować w tabletkach.

Czy jedzenie warzyw i ryb leczy AMD?

Jedząc warzywa i ryby dostarczamy oczom potrzebne składniki, w związku z tym, będą one rzadziej chorowały. Jednak ani warzywa, ani spożywanie tłustych ryb morskich nie leczy AMD.

Ponieważ AMD związane jest z nieprawidłowym krążeniem, to wszystko, co zrobimy, aby poprawić krążenie, będzie korzystnie wpływało na stan naszych oczu. Dlatego tak ważna jest dbałość o styl życia. Najlepiej zacząć już dziś, nie czekając, aż pojawi się AMD.

Czy przyjmowanie suplementów zabezpiecza przed rozwojem AMD?

Nie ma sprawdzonego sposobu leczenia, który nie dopuściłby do rozwoju wczesnych postaci AMD. Badania pokazały jednak, że jeżeli ma się AMD, to przyjmowanie suplementów diety spowalnia proces chorobowy u 25% badanych osób (1 osoba na 4 badane).

Źródła witamin i mikroelementów

Obejrzyj film

Cennik leczenie AMD

Możliwość rozbicia ceny usługi na dogodne raty! Więcej

 

Czytaj więcej: Iniekcje doszklistkowe